فرم تجزيه و تحليل مخاطب
فرم‌هاي تجزيه و تحليل مخاطبان مورد نظر دو كاركرد مهم دارند. نخست اينكه، چارچوبي منطقي را براي تجزيه و تحليل مخاطبان مورد نظر ايجاد مي‌كنند تا بدين ترتيب اطمينان حاصل شود كه تمامي حوزه‌هاي تجزيه و تحليل تحت پوشش قرار گرفته‌اند و دوم اين كه، در صورت توسعه توليدات و اقدامات عمليات رواني، اين فرم‌ها مي‌توانند به صورت مجموعه كوچكي خلاصه‌اي از روند اجراي عمليات براي مراجعه‌كنندگان بعدي را ارايه دهد. فرم تجزيه و تحليل عميق هر مخاطبي ممكن است بيش از يك برگ باشد. هر يك از بندهاي اين فرم نشان‌دهنده اطلاعات لازم تجزيه و تحليل مخاطبان مورد نظر است.


اهداف ملي
در خانه شماره 1، فرم تجزيه و تحليل مخاطبان مورد نظر مربوط به هدف اوليه كشور در حوزه عملياتي  را مشاهده مي‌كنيد. اين خانه ممكن است با توجه به سطح منازعه و عملكرد افسر ستاد عمليات رواني اصلاح شود. همچنين موارد زير نمونه‌هايي براي اهداف ملي هستند:
• براي يك افسر ستادي عمليات رواني كه در يك ستاد فرماندهي كل و در زمينه سناريوي شبيه به عمليات طوفان صحرا مشغول است، مورد زير مي‌تواند يك هدف ملي باشد: بيرون راندن نيروهاي عراقي از كويت.
• يك افسر عمليات رواني كه تحت كنترل كشور در يك عمليات نظامي غيرجنگي مشغول به كار است مي‌تواند از ميان سه تا پنج هدف گروه كشور خود يكي را برگزيند. مانند تقويت توان دفاعي كشور X.
مأموريت واحد حمايت‌شونده
در خانه شماره 2 مأموريت واحد حمايت‌شونده را مشاهده مي‌كنيد. اطلاعات اين خانه را كه مستقيماً از طرح عملياتي يا ترتيبات عملياتي واحد حمايت‌شونده اخذ مي‌شوند، در سطح عملياتي يا تاكتيكي مورد استفاده قرار مي‌دهند. براي نمونه، تيپ سوم از لشكر دوم براي به دست آوردن هدف زميني 213314 GL بايد زودتر از ژانويه 1992 اقدام كند.
مأموريت عمليات رواني
در خانه شماره 3، مأموريت عمليات رواني را مشاهده مي‌كنيد كه از مأموريت واحد حمايت‌شونده استخراج مي‌شود. در اين خانه، با استفاده از مفاهيم عمليات رواني معين مي‌شود كه عمليات رواني براي حمايت از اين مأموريت چه خواهد كرد. براي نمونه، عمليات رواني از طريق اجراي عمليات فريب از تيپ سوم پشتيباني مي‌كند تا توان حمله اين تيپ تقويت شود.
مخاطبان مورد نظر
در خانه شماره 4، در مورد مخاطبان مورد نظر به صورت خلاصه توضيحاتي آورده مي‌شود. براي نمونه، افسران لشكر 44 ضربت .
اهداف عمليات رواني
در خانه شماره 5، رفتار مطلوب مخاطبان مورد نظر به صورت خلاصه تشريح مي‌شود. براي نمونه، افسران لشكر ضربت 44 نيروهاي خود را به سمت جنوب غربي هدايت خواهند كرد.

شرايط
در خانه شماره 6، شرايط مؤثر بر مخاطبان مورد نظر به اختصار تشريح مي‌شود؛ شرايطي كه اين مخاطبان كنترل بسيار اندكي بر آنها دارند يا اصلاً كنترلي بر آن ندارند. بنابراين تمامي جوانب محيطي كه بر مخاطب تأثير دارد مد نظر قرار مي‌گيرد. براي نمونه:
• حقوق اندك افسران گروهان ؛
• تجهيزات ارتباطي معيوب؛
• فقدان تداركات مجدد يا كمبود آن؛
• نبود افسران حرفه‌اي؛
• غيبت فرماندهان عالي‌رتبه (فرماندهان گردان / تيپ)؛
• وظيفه سنتي نيروي نظامي به عنوان محافظان مردم؛
• فقدان خلاقيت در افسران جزء ؛


كارايي
در خانه شماره 7، توانايي نيروها براي اجراي اهداف عمليات رواني مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. اين توانايي با سه درجه، كم، متوسط و زياد درجه‌بندي مي‌شود. براي نمونه، كارايي افسران گروهاني از لشكر 44 ضربت براي هدايت نيروهاي خود به سمت جنوب غربي مي‌تواند از درجه كم تا متوسط درجه‌بندي شود. فقدان خلاقيت كه در خانه شماره 6 مطرح شده، نشان مي‌دهد كه چنين تصميمي بايد در سطحي بالاتر از رده افسران اتخاذ شود.

آسيب‌پذيري‌ها
در خانه شمار 8، آسيب‌پذيري‌ها طرح مي‌شوند كه همان نيازهاي برطرف نشده مخاطبان مورد نظرند؛ نيازهايي كه مي‌توان با بررسي شرايط مخاطبان مشخص كرد.
موضوعات و نمادها
در خانه شماره 9، موضوعات و نمادها نوشته مي‌شوند. اين موضوعات و نمادها مواردي هستند كه براي مخاطبان مورد نظر معنا و مفهوم ويژه‌اي دارند و ممكن است موضوعاتي، مانند خانه و خانواده، بيهودگي مبارزه  يا شكست‌ناپذيري نيروهاي طرف مقابل را شامل شوند. نكته در خور توجه آن كه، بايد از طرح موضوعات و نمادهايي كه مخاطبان مورد نظر را تحقير كند يا شأن آنها را پايين بياورد، خودداري كرد.

توانايي‌ها و استعدادها
در خانه شماره 10، ميزان تأثيرگذاري و واكنش مخاطبان مورد نظر به موضوعات يا نمادهاي خاص ارزيابي مي‌شود. اين ارزيابي بر تجزيه و تحليل شرايط و آسيب‌پذيري‌هاي مخاطبان مورد نظر مبتني است و با سه درجه كم، متوسط و زياد درجه‌بندي مي‌شود.

قابليت دسترسي
در خانه شماره 11، رسانه يا رسانه‌هاي لازم براي رساندن پيام به مخاطبان مورد نظر و دليل انتخاب آن بيان مي‌شود. براي نمونه، افسران لشكر ضربت به راحتي مي‌توانند تأثير اعلاميه‌هاي تبليغاتي  امواج راديويي تاكتيكي (اف ام) و بلندگوها قرار بگيرند. مخاطبان مورد نظر دسترسي اندكي به تلويزيون دارند.

شاخص‌هاي تأثيرگذاري
در خانه شماره 12، شاخص‌هاي تأثيرگذاري انعكاس مي‌يابند. اين شاخص‌ها همان رفتار قابل مشاهده‌اي‌اند كه ميزان موفقيت يا شكست عمليات رواني را براي رسيدن به اهداف خود نشان مي‌دهند. براي نمونه، ممكن است شاخص‌هاي مزبور افزايش ميزان گشت در قسمت جنوب غربي؛ كاهش ميزان فعاليت در قسمت جنوب شرقي؛ ميزان تحرك نيروها در قسمت جنوب غربي؛ و ميزان افزايش تلاش براي استحكام بخش جنوب غربي باشند.
فرم توليدات / اقدامات
طراحي الگوي اصلي توليدات و اقدامات با استفاده از فرم‌هاي توليد / اقدام گام بعدي در توسعه نبرد عمليات رواني است. طراحان عمليات رواني از فرم‌هاي توليد / اقدام تقريباً همانند فرم‌هاي تجزيه و تحليل مخاطبان مورد نظر بهره مي‌گيرند. فرم‌هاي توليد / اقدام چارچوبي را براي توسعه توليدات و اقدامات عمليات رواني ايجاد مي‌كنند و پس از توسعه كامل توليدات يا اقدامات به منزله خلاصه‌اي اجرايي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. پاراگراف‌هاي زیر کلید راهنمایی برای تشخیص شماره¬های درج شده در فرم¬های تولید/ اقدام¬اند (رک به: فرم 2). این پاراگرف¬ها اطلاعات لازم برای فرم¬های تولید / اقدام را شرح می¬دهند.
توجه: اطلاعات مربوط به خانه¬های شمارۀ 1 تا 5 فرم¬های تولید / اقدام از فرم¬های تجزیه و تحلیل مخاطبان مورد نظر برداشته می¬شود. این تکرار توجه طراحان عملیات روانی را به تداوم مأموریت این عملیات طی گسترش نبرد تضمین می¬کند.

موضوعات و نمادها
در خانه شماره 6 موضوعات و نمادها نوشته می¬شوند. این موضوعات و نمادها از فرم¬های تجزیه و تحلیل مخاطبان مورد نظر برداشته و سپس، تغییراتی در آنها داده می¬شود تا با تولید یا اقدام در حال انجام تناسب یابند. در این خانه، تنها موضوعات و نمادهایی نوشته می¬شوند که برای توسعه تولید یا اقدام مورد استفاده قرار می¬گیرند.
مفهوم تولید
در خانه شماره 7، تولید یا اقدام تشریح و نشان داده می¬شود که چگونه موضوعات و نمادها با هم هماهنگ می¬شوند تا مخاطبان مورد نظر واکنش مطلوب را نشان دهند.
پخش
در خانه شماره 8، نحوه پخش این تولید یا اقدام با جزئیات بیشتر بیان و رسانه مناسب، تناوب ، زمان و مکان پخش تعیین می¬شود.
شاخص¬های تأثیرگذاری
در خانه شماره 9، رفتاری که باید به دنبال تولید با اقدام از مخاطبان سربزند، شرح داده می¬شود. برای نمونه، ممکن است یک اعلامیه تبلیغاتی که به منظور ترغیب سربازان به تسلیم شدن طراحی شده است، سبب شود که افسران مافوق، آنها را تهدید کنند که در صورت برداشتن حتی یک برگ از این اعلامیه تبلیغاتی به مرگ محکوم خواهند شد.  توجه لازم نیست این شاخص¬ها حتماً همانند شاخص-های موجود در فرم¬های تجزیه و تحلیل مخاطبان مورد نظر باشد.
برنامه¬های مربوطه 
در خانه شماره 10، تولیدات / اقدامات یا برنامه¬های دیگری که تحت حمایت این تولیدات یا برنامه¬های خاص قرار می¬گیرند، آورده می¬شود. همچنین، تأثیر متقابل این تولیدات / اقدامات یا برنامه¬ها بر تولید / یا اقدام اصلی در این خانه نوشته می¬شود.
موافقت
از خانه شماره 11 به عنوان گواهی بررسیدگی و بازرسی و تأیید تولید یا اقدام استفاده می¬شود. تمام سلسله مراتب فرماندهی تا آخرین مقام باید این خانه را امضاء کنند.
فرم کنترل برنامه
پس از توسعه تولیدات و اقدامات عملیات روانی برای بروز رفتار ویژه¬ای از مخاطبان موردنظر، این تولیدات واقدامات با استفاده از فرم¬های کنترل برنامه برای اجرای یک عملیات روانی واحد با هم هماهنگ و همسو می¬شوند. همان گونه که از نام این فرم¬ها برمی-آید، فرم¬های کنترل برنامه ابزاری اجرایی برای کنترل تولید¬ات، اقدامات و رسانه¬های استفاده شده در یک برنامه عملیات روانی خاص می¬باشد. طراحان عملیات روانی برای هر یک از مخاطبان مورد نظر و هدف عملیات روانی مربوط به آن یک فرم کنترل برنامه تکمیل می¬کنند. پاراگراف¬های زیر کلید راهنمایی برای تشخیص شماره¬های درج شده در فرم کنترل برنامه نمونه است (رک به: فرم 3). این پارگراف¬ها اطلاعات لازم برای فرم¬های کنترل برنامه را شرح می¬دهند.

توجه: همانند فرم¬های تولید / اقدام اطلاعات لازم برای خانه¬های 1 تا 5 فرم¬های کنترل برنامه، مستقیماً، از فرم¬های تجزیه و تحلیل مخاطبان مورد نظر برداشته می¬شود.
پخش
در خانه شماره 6، تمامی تولیدات و اقدامات علمیات روانی که از این برنامه خاص حمایت می¬کنند، در یک سطر توضیح داده می¬شود. توضیحات مربوط به موارد پخش از فرم¬های تولید / اقدام برداشته می¬شود و سپس به صورت خلاصه و فشرده به فرم¬های کنترل برنامه وارد می¬شود.
اندازه خانه شماره 6 در مورد رسانه¬های مختلف متفاوت است.
توجه:
تنها رسانه¬هایی که به طور عملی، در این برنامه ویژه از آنها استفاده می¬شود، در این خانه گنجانده می¬شوند.

شاخص¬های تأثیرگذاری
در خانه شماره 7، شاخص¬های تأثیرگذاری، که از این برنامه خاص حمایت می¬کنند، وارد می¬شوند. شاخص¬های تأثیر گذاری به صورت خلاصه و فشرده از فرم¬های تولید / اقدام برداشته و با موارد مربوط به هر یک در خانه شماره 6 مطابقت داده می¬شوند. اندازه خانه شماره 7 در مورد رسانه¬های مختلف متفاوت است.



فرم¬های کنترل نبرد 
طراحان عملیات روانی از فرم¬های کنترل نبرد برای حفظ کنترل برنامه¬های متعدد عملیات روانی و حمایت از مأموریت استفاده  می¬کنند. فرم¬های کنترل نبرد همانند فرم¬های کنترل برنامه اساساً ابزاری اجرایی¬اند که طراحان عملیات روانی از آنها برای ترسیم گرافیکی کل نبرد عملیات روانی استفاده می¬کنند. آنها می¬توانند برای حل منازعات و مدیریت توسعه، تولید و منابع پخش از فرم-های کنترل نبرد استفاده کنند. پاراگراف¬های زیر کلید راهنمایی برای تشخیص شماره¬های درج شده در فرم کنترل نبرد نمونه¬اند. (رک به: فرم 4).
برنامه
در خانه شماره 1، کد شناسایی برنامه وارد می¬شود. این کد برحسب مخاطب مورد نظر (با یک حرف) و هدف عملیات روانی (با یک شماره)، تعیین می¬شود. سپس، این حرف¬ها و شماره¬ها در کنار هم قرار می-گیرند تا برنامه¬های خاص شناسایی شوند. برای نمونه، مخاطب مورد نظر: الف) افسران یک گروهان. اهداف عملیات روانی: 1) سوق دادن نیروها به سوی جنوب شرقی، 2) تسلیم نیروهایشان.
توجه
برنامه الف- 1 یک برنامۀ عملیات روانی می¬باشد که برای نفوذ بر افسران گروهان طراحی شده است تا آنها نیروهای خود را به سمت جنوب شرقی هدایت کنند.
هدف
در خانه شماره 2، مخاطب مورد نظر نوشته می¬شود: افسران گروهان.
اهداف عینی عملیات روانی
در خانه شماره 3، اهداف عینی عملیات روانی نوشته می¬شود: سوق دادن نیروها به سوی جنوب شرقی.
تمرکز و شدت 
در خانه شماره 4 تصویر گرافیکی تمرکز و شدت برنامه¬های مختلف عملیات روانی در طول کل عملیات ترسیم
می¬شود. برای نمونه، براساس برنامه، الف-1، توسعه و تولید در روز سی¬ام آغاز و پخش در روز پانزدهم آغاز می¬شود. به سرعت اوج می¬گیرد و تا ده ساعت دیگر در روز "ر" متوقف می¬شود. برنامه الف - 2 در روز پانزدهم آغاز می¬شود و تا ده روز دیگر به پایان می¬رسد.
خلاصه
توسعه و اجرای نبرد عملیات روانی در حمایت از طرح کلی نبرد در واقع، کاربست پویای چرخه عملیات روانی برای ایجاد تغییرات رفتاری در مخاطب مورد نظر است که از اجرای عملیات نظامی و به منظور تکمیل مأموریت فرماندهی پشتیبانی می¬کند. موضوعات مختلف این نوشته فرآیندهایی را در برمی¬گیرد که کارکنان عملیات روانی از طریق آنها به طرح¬ها، تولیدات و اقدامات پشتیبانی خود شکل می¬دهند. این طرح¬ها، تولیدات و اقدامات عملیات روانی به همراه اقدامات دیگر بخش¬ها شکل¬گیری نبرد عملیات روانی برای حمایت از طرح کلی عملیات را موجب می¬شود. این چرخه باید در حال تداوم، تکامل و در ارتباط نزدیک با عملیات نیروهای پشتیبانی شونده باشد. از آنجا که عملیات روانی قسمت مهم و جدانشدنی هرگونه عملیاتی از آغاز تا پایان است، اهمیت فراوانی دارد. هرچند این عملیات نمی¬تواند جایگزین توان رزمی باشد، اما ممکن است عاملی اساسی در تکمیل و اجرای مأموریت یک یگان رزمی باشد. اگر عملیات روانی به صورت ماهرانه و از نزدیک با اقدامات نظامی و سیاسی در آمیخته شود، می¬تواند به منزله یک عامل فعال¬کننده و سازمان دهنده عمل کند و زمینه پیروزی یا شکست اجرای یک مأموریت را فراهم آورد. فرآیند طرح¬ریزی بیرونی (بیرونی نسبت به واحد عملیاتی روانی) شامل برنامه¬ریزی تعمدی و مقطعی، آماده سازی برآورد و ضمیمه عملیات روانی و وظایف افسر ستاد عملیات روانی است. فرآیند طرح¬ریزی درونی شامل سازمان دهی و ترکیب¬بندی مرکز توسعه تولید، آمادگی واحد عملیات روانی و تمامی عناصر تشکیل دهنده آن، تعیین مأموریت واحدهای عملیات روانی برای رویارویی با هرگونه مأموریت احتمالی و ممکن که عملیات روانی باید آن را حمایت کند، می¬باشد. طرح¬ریزی نبرد عملیات روانی روندی منطقی و گام به گام است که اهداف ملی، تجزیه و تحلیل مخاطب مورد نظر و مأموریت واحد حمایت شونده در یک نبرد عملی را در برمی¬گیرد. در این طرح¬ریزی، اهداف نبرد مشخص می¬شود و فرم¬های کنترل نبرد یک نوشته تاریخی از کل عملیات روانی و تأثیر آن بر عملیات نظامی فراهم می¬آورند. همچنین، یک طراح می¬تواند با استفاده از این طرح¬ریزی منابع عملیات روانی را در حوزه¬ای عملیاتی معین و کنترل کند. 
•    به علت طولانی بودن منابع از ذکر آنها خودداری گردید. علاقمندان می¬توانند به دفتر فصلنامه مراجعه فرمایند.