از همان زمان كه جنگ تحميلي ايران ورژیم بعثی عراق شروع، و آثار اجتماعي و سياسي جنگ بر تك تك اقشار جامعه نمايان شد، فرهنگ ايثار و شهادت در دفاع مقدس هم شكل گرفت. در واقع، جريان شكل گيري اين هنر همزمان و همسو با اين واقعيت تاريخي بود. بي شك بايد بپذيريم بسيج و تفكر بسيجي كه حافظ دستاوردهاي انقلاب اسلامي است، خود نيز دستاورد بزرگي است. دستاورد كه به منزله ميراث گران بهاي حضرت امام خميني (رحمه الله) امروزه مي تواند سرچشمه تحولات بزرگ در دنيا باشد، همان الگويي كه هسته هاي مقاومت ظلم ستيز و عدالت خواه در هر گوشه از جهان از آن بهره گيري مي نمايند. اين نوع نگرش و حس دروني آماده بودن براي ايثار و شهادت، همچنان كه سال ها از آن روزگار مي گذرد، در ميان ايرانيان موج مي زند. دنيا هميشه شاهد آن بوده كه ايراني حماسه ساز در هر عرصه از حضور هميشه آماده بود و خوش درخشيده است؛ زيرا ايراني در ذهن خود مرور مي كند كه چه روزهايي را پشت سرگذاشته و اين روزها درس عبرت هايي است كه بايد آنها در خاطره ها مرور كرد تا نسل جديد بداند كه چرا بايد هميشه آماده باشد روزهايي مثل

1- تهاجم مجدد رژیم بعثی عراق بعد از پذيرش قطعنامه  

عراق تنها 3 روز پس از پذيرش قطع نامه 598، از سمت جبهه جنوبي، حمله به سمت اهواز حركت كرد. اندكي بعد مجاهدين خلق نيز از درون خاك عراق به غرب ايران حمله كردند (عمليات مرصاد). بعد از برقراري آتش بس در 29 مرداد 67، كماكان 236 كيلومتر مربع از اراضي ايران در اختيار عراق ماند. اين مناطق تا بعد از حمله عراق به كويت و شكست نظامي عراق، به ايران بازگردانده نشد. اين اراضي بخش هايي از مناطق مهران، قصر شيرين، موسپان، شلمچه و فكه را شامل مي شد.

وقتي جنگ شروع شد. به خاطر موقعيت خوب جغرافيايي و منابع مهم معني ايران و... حريص هاي اشغالگري دور هم جمع شدند و با كشور آغازگر جنگ متحد شدند. هميشه متحداني هستند كه آرايشي نظامي دشمن را قوي تر سازند.

متحدان و حاميان ايران در جنگ، چند كشور همسايه مثل سوريه، هند، ليبي، كره شمالي، ژاپن، و چين بودند. اين در حالي بود كه اغلب كشورهاي غربي و اروپاي نظير آمريكا، آلمان، شوروي، فرانسه، مصر، يوگسلاوي، برزيل، اردن، مصر، آفريقاي جنوبي، سوئد و حتي كويت و عربستان و... كه تعداد آنها به بيش از 20 كشور مي رسيد. از متحدان عراق بودند. و اين حمايت يعني كمك هاي نظامي، كمك هاي مالي ايجاد يأس و تضعيف درجه براي كشور مقابل و اين يعني ايجاد نابرابري توازن قدرت. (1)

 حمايت ها از رژیم بعثی عراق 

روزنامه النهار بيروت (23 نوامبر 1979 (12 /8 /1358 شمسي).

ديدار دونالد رامسفلد با صدام حسين در جريان جنگ عراق و ايران در تاريخ 20 دسامبر 1983، در جهت ادامه روابط دوستانه دو كشور و رأس تجهيزات نظامي به عراق

1- توان نظامي عراق امر مبهمي نبود كه ايران در ارزيابي هاي نظامي خود از آن غافل شده باشد؛ ولي توجه به نكته اي، ضروري است و آن اينكه همزمان با تحولاتي كه با پيروزي هاي ايران در جبهه هاي جنگ حاصل شد- و بيشتر خساراتي كه ايران به ارتش عراق وارد كرد. نظام جهاني به تجهيز و تقويت عراق پرداخت. براي مثال، پس از آنكه آشكار شد عراق توان پيشروي در خاك ايران را ندارد. فرانسه اقدام به فروش هواپيماهاي ميراژ به عراق كرد. همچنين پس از آنكه توان نظامي ايران در طراحي عمليات خبير مشخص شد، سلاح هاي شيميايي در حد گسترده به عراق فروخته شد و براي فشار بيشتر بر ايران و تهديد جريان فروش نفت و محدود ساختن منابع ارزي ايران، فرانسه هواپيماهاي سوپراتاندارد و موشك اگزوسه را به عراق فروخت. اين روند پس از عمليات بدر با فروش ميگ 25 از طرف شوروي ادامه يافت و پس از عمليات كربلاي پنج، سلاح هاي شيميايي با كيفيت بهتر به عراق داده شد. در حقيقت، تحولات نظامي عراق از توان داخلي آن كشور ناشي نمي شد، بلكه قدرت هاي بزرگ، اصلي ترين عامل در تجهيز و تقويت عراق بودند و اين امري نبود كه به آساني قابل پيش بيني و مقابله باشد.

2- همچنين كشورهاي عرب خاورميانه نيز با اعطاي وام هاي كلان و كمك هاي مالي بلاعوض، عراق را در خريد تجهيزات نظامي پيشرفته ياري مي دادند. براي مثال، تنها در سال 1981، كمك هاي مالي 4 كشور كويت، عربستان سعودي، امارات عربي، متحده و قطر، افزون بر 000، 000، 500، 11 دلار برآورده شده است. (2)

 فجايع انساني

3- هميشه هر جنگي يك سري فجايع انساني به همراه دارد، مثل جنايات جنگي عراق در سال هاي جنگ.

4-عراق در طول جنگ، 3500 بار به ايران حمله شيميايي كرد كه 30 مورد از آنها در مناطق مسكوني بوده است. (3)

با بيش از 100000 قرباني ناشي از جنگ شيميايي عراق بر ضد ايران در طول هشت سال جنگ تحميلي، ايران يكي از بزرگ ترين قربانيان سلاح هاي كشتار جمعي مي باشد.(4)

بمباران شيميايي شهر سردشت توسط عراق، فجيع ترين تهاجم از اين نوع بود كه سبب كشته و مجروح شدن عده بسياري از مردم غير نظامي شد. جمهوري اسلامي ايران شهر سردشت را نخستين شهر قرباني جنگ افزارهاي شيميايي در جهان بعد از بمباران هسته اي هيروشيما ناميد.

5- وحشيانه ترين مورد استفاده سلاح شيميايي در حلبچه بوده است كه وسيع ترين مورد استفاده از جنگ افزارهاي شيميايي از زمان جنگ اول تاكنون به شمار مي رود كه حداقل 5000 تن از مردم كرد و مسلمان اين شهر را كشته و 7000 تن ديگر را مجروح كرد. (5)

 شكنجه و قتل عام اسراي ايراني

وضعيت اردوگاههاي اسراي ايراني در عراق با وضعيت اردوگاههاي هيتلر مقايسه شده است. هزاران تن از اسراي ايراني در دوران جنگ توسط ارتش و استخبارات عراق شكنجه و كشته شدند. كارشكني صدام در روند آزادي اسرا اين مسئله را تا بيش از يك دهه پس از پايان جنگ ادامه داد. پس از سرنگوني رژيم صدام و دستگيري مقامات استخبارات عراق اطلاعات بيشتري پيرامون جنايات عراق در طول جنگ با ايران افشا شد. تعداد اسراي ايراني كشته شده بيش از شش هزار نفر تخمين زده شده است.

6- همچنين در بازجويي از اسراي عراقي مشخص شده كه افسران ارتش بعث در موارد متعدد، اسراي ايراني زخمي را در صحنه نبرد به حال خود رها كرده تا در اثر خون ريزي مداوم به مرور زمان جان خود را از دست دهند.

7- ورود آزادگان سرافراز به ايران اسلامي مركز اسناد انقلاب اسلامي

  وبگاه روزنامه نيويورك تايمز، 14 مارس 2003، World بازبيني شده در 25 مارس 2010.

 حمله به مناطق مسكوني و كشار غير نظاميان

    حمله عراق به مناطق مسكوني و غير نظامي از روز سوم جنگ شد. مردم ما بارها و بارها شاهد بمباران خانه هايشان توسط ميگ هاي عراقي بودند. اولين بار خوزستان مورد هجوم 4 فروند ميگ عراقي واقع شد. در اين حمله 70 نفر كشته و 300 نفر زخمي و خسارات فراواني به تأسيسات شهري وارد شد. (6) خسارتهاي پيش بيني نشده

آلودگي نفتي خليج فارس

8. اولين حمله به تأسيسات نفتي طرفين درگير جنگ از جانب رژيم عراق صورت گرفت. در اين حمله كه به ميدان نفتي نوروز انجام شد. سكوي شماره 3 ميدان آسيب ديد. 21 روز بعد دومين حمله به سكوي چاه مزبور انجام شد كه نتيجه آن تخريب كامل سكو و فوران روزانه 2500 بشكه نفت خام به آب هاي خليج فارس و آلودگي وسيع آن بود. برابر برابر اعلام شركت نفت فلات قاره ايران، ميزان نفتي كه تنها از فوريه تا اواخر سپتامبر 1983 به آب هاي خليج فارس نشست كرد، حدود 71 ميليون گالن برآورد مي شود.

9.The persian Gulf War: Lessons for Strategy، Law، And

  Diplomacy, Christopher C. Joyner، Greenwood Publishing Group، 1990 ISBN o 313- 26710- 3pp. 31.كنت تيرمن؛ سوداگري مرگ. ترجمه احمد تدين. چاپ دوم. تهران: مؤسسه فرهنگي رسا، 1376. 162.

  Anthony H. Cordesman. lessons of Iran- Iraq war.. Armed forces journal ، آوريل 1982.

 حمله به هواپيماهاي مسافربري

10. در طول جنگ عراق و ايران، چندين مرتبه به هواپيماهاي مسافربري ايران و كشورهاي داراي روابط ديپلماتيك با اين كشور حمله شد كه چندين جنايت جنگي را به وجود آورد. (كنت تيرمن. سوداگري مرگ. ترجمه احمد تدين. چاپ دوم. تهران: مؤسسه فرهنگي رسا، 1376. 162 ).

تهیه و تنظیم کننده : فکه، منتخب ستارگان آسمانی