استراتژي نظامي ايران پس از فتح خرمشهر

مصاحبه‌اي با برادر شمخاني در سال 1361

 

عمليات رمضان، اولين عمليات در راستاي استراتژي «تنبيه متجاوز»  پس از فتح خرمشهر است. آگاهي از ديدگاه هاي فرماندهان و مسئولان برتر نظامي كشور در زمان انجام عمليات رمضان، بسيار مهم و راهگشا خواهد بود. اين ديدگاه ها متناسب با «درك شرايط در همان زمان» شكل يافته و به پژوهشگران كمك مي كند تا روند تغييرات استراتژي نظامي را در دو كشور متخاصم دنبال كنند.

 

در همان زمان، رهبر كبير انقلاب حضرت امام خميني (ره) در ديدار با روحانيون، ضمن بيان دلايل ورود به عراق، اعلام مي‌كند كه يكي از اهداف حمله به عراق، كمك به مردم عراق به منظور سقوط صدام به دست مردم عراق،  با فشار نظامي از سوي ما است. (صحيفه نور جلد 16 ص 214)

 

در جريان عمليات رمضان، در قرارگاه مركزي كربلا،(ستاد مشترك فرماندهي ارتش جمهوري اسلامي ايران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي)، نشريه اميد انقلاب مصاحبه اي با برادر شم‌خاني، قائم مقام وقت سپاه پاسداران انقلاب اسلامي انجام مي دهد كه نوع نگاه فرماندهان و مسئولان را در آن زمان به مساله ادامه جنگ و تعقيب متجاوز نشان مي‌دهد.

 

اين مصاحبه  با ادبيات همان زمان، به شرح زير در تارنماي مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس  بازنشر مي‌شود:

 

س: برادر شمخاني لطفاً نظر خودتان را در مورد عمليات پيروزمندانه رمضان بفرماييد و اينكه عوايد سياسي نظامي اقتصادي و مذهبي اين حمله چيست؟

 

ج: بسم ا... الرحمن الرحيم «و قاتلوا هم حتي لا تكون فتنه» عمليات رمضان كه اولين عمليات دفاع تهاجمي انقلاب اسلامي است كه در وراي مرزهاي خود انجام مي‌دهد با ايثار رزمندگاني كه امت مسلمان ايران به جبهه‌ها اعزام نمودند آغاز شد و اهداف معيني را دنبال مي‌كرده و مي‌كند. امروز بدون شك آنچه كه مشخص است در (موقعيت) خاص منطقه، سقوط حاكميت مرتجع حاكم بر عراق، زلزله‌اي است كه تنها مردان راسخ و مؤمن از آسيب اين زلزله در امان خواهند بود و كليه كساني كه به هر نحوي به‌جاي اتصال به ريسمان الهي به ريسمان‌هاي پوسيده و قرون‌وسطايي غرب يا شرق متصل بودند از تأثيرات اين زلزله مصونيت نخواهند داشت تمام كساني كه مي‌خواهند اين زلزله دامن‌گير آن‌ها هم نشود مي‌بايست از هر نوع پشتيباني امواج ارتعاشي اخيري كه در پشتيباني حاكميت وابسته صدام شكل‌گرفته دست بكشند و روز به ‌روز واقع‌بينانه‌تر خطي را كه حيات آن‌ها را تضمين و امنيت منطقه را تأمين مي‌نمايد دنبال كنند.

 

تأثيرات سياسي اين زلزله بستگي به ميزان آتش‌افروزي تمام جنگ‌طلبان حاكم بر منطقه و بنزين پخش‌كني امريكا و اسرائيل خواهد داشت. هرچه ميزان آتش را به هر نحو هركسي در پشتيباني حكومت صدام بخواهد تقويت بكند به‌طورقطع شعله‌هاي اين آتش آن‌چنان مهيب است كه دامن او را هم خواهد گرفت. لذا با توجه به كنترل محكمي كه انقلابيون مسلمان بر روي اين زلزله دارند، گستردگي‌اش امروز براي ما شايد قابل ارزيابي نباشد ولي به‌طورقطع منافع امريكا از بديهي‌ترين ساختمان‌هايي هستند كه در اين زلزله در هم كوبيده خواهند شد و نه‌تنها اين‌ها را ما قرار است درهم بريزيم مي‌بايد بجاي آن‌ها بنيان‌هاي عنكبوتي، بنيان‌هاي مرصوصي بر پايه‌ي اسلام بسازيم، حال اين مسئله مرز جغرافيايي نمي‌شناسد بلكه اتكايمان به ا... مي‌باشد.

 

س: لطفاً بفرماييد ورود رزمندگان به خاك عراق شامل چه هدف‌هايي مي‌شود؟

 

ج: برادران متوجه باشند كه جنگ به پايان نرسيده عقب‌نشيني صدام به معناي ترك مخاصمه نيست بلكه عقب‌نشيني‌اش يك تاكتيك نظامي است كه فرمانده نيروهاي نظامي به‌منظور جلوگيري از زيان‌ها و خسارات غيرقابل‌كنترل، نيروهايش را عقب مي‌كشاند تا از هجوم نيروهاي مقابل به نحوي كم بكند. عقب‌نشيني نيروهاي عراق از زمين‌هاي ايران در چنين چهارچوبي قابل معنا است و اين نيروها را رژيم خون‌خوار وابسته صدام به اين منظور به عقب كشيد كه آن‌ها را آماده نگه‌دارد و تجهيزاتشان را محكم‌تر بكند و مهيا بكند براي حمله مجدد.

 

شهرهاي ما از توپ‌هاي صداميان در امان نيستند و ما مي‌بايست مرزهاي خودمان را از اين نظر هم تأمين بكنيم.   

 

لذا ما موظف بوديم به‌عنوان يك وظيفه طبيعي در يك جنگ عادلانه ابزاري كه فردا پس از بازسازي بازهم توسط صدام به‌منظور سركوب انقلاب اسلامي به كار گرفته مي‌شود را قبل از آماده شدن، به نبرد با آن بپردازيم و از موقعيت‌هاي به‌دست‌آمده در طول اين روند استفاده كنيم و به اين دليل ما مجبور بوديم كه اين نيروها را از بين ببريم. از طرف ديگر حال كه جنگ تمام نشده ايران شرايطي را براي اتمام جنگ مطرح كرده و همواره از ابتداي جنگ آن موقع كه در موضع ضعف بوده (به‌زعم ما ديگران) و امروز كه در يك موضع كاملاً قوي و شكست‌ناپذير قرارگرفته يك سري شرايط مطرح كرده است.

 

يك سري شرايط مادي در رابطه به ضربات اقتصادي كه به‌نظام جمهوري اسلامي واردشده است داريم؛ و همچنين شرايط معنوي؛ كه اين‌ها اصلاً شايد در هيچ ترازويي قابل‌اندازه‌گيري براي پس‌دهي از سوي رژيم صدام نباشند. مانند به شهادت رساندن هزاران هزار نيروهايي جوان و پرشور و معتقد به انقلاب اسلامي كه توسط صدام صورت گرفته است. ما براي گرفتن خسارت مادي خودمان، و نيز براي تأمين آن خسارتهاي معنوي كه صدام به جامعه ما ضربه وارد كرده، طبيعتاً خواهان آنيم كه اين عامل ضربه به ما، بايد محاكمه بشود و به سزاي اعمال خودش برسد.  يعني محاكمه صدام بديهي است كه جزو شرايط ما قرار دارد.

 

هر زمان كه ما به اين شرايط برسيم در هر نقطه‌اي كه در داخل يا خارج خاك خودمان برسيم جنگ را خاتمه خواهيم داد و به ياري پروردگار هم ما مصمم هستيم و اگر ما هم نباشيم مردم ما مصمم هستند كه اين خسارات را از صدام بگيرند چراكه هرگز من نمي‌توانم توجيه كنم و هيچ مادري نمي‌تواند توجيه كند شهادت فرزندش را در اين موقعيت اما درنهايت به زيارت كربلا نرود. ارزشي كه تمامي خانواده‌هاي شهدا را در رابطه با از دست دادن فرزندشان مي‌توانند جايگزين بكنند تنها و تنها زيارت قبر شش‌گوشه‌ي امام حسين (ع) است كه ما بايد اين را به دست بياوريم حالا طبيعتاً زيارت اين مقبره مطهر تنها در آن حاكميت اسلامي در عراق قابليت اجرا دارد اما ما بايد اين خط را به ياري پروردگار، تا به آنجا ادامه بدهيم كه به اين شرايطمان برسيم.

 

اگر ما مي‌خواستيم در نوار مرز خودمان بنشينيم و عراق در نوار مرز خودش بنشيند اين جنگ يك جنگ ابتري خواهد بود چراكه تنها طرف ضرر كننده آن ايران خواهد بود چراكه صدام را سيل‌هاي پشتيباني مادي ارتجاع و امپرياليسم و صهيونيسم حمايت مي‌كنند با توجه به حاكميت اختناقش و با توجه به اين تبليغات مادي مي‌تواند بازهم دوام پيدا كند شكل بگيرد و بازهم مقابله با ما بكند و اين جنگ، جنگ ابتر خواهد شد كه معمولاً اصلاً جنگ اسلامي ابتر نيست حتماً بايد به يك جنگ كوثر تبديل بشود و اين جنگ كوثر موقعي براي ما قابل وصول هست كه بتوانيم به آن شرايطي كه عرض كردم برسيم.

 

به شهادت رساندن هزاران هزار نيروهايي جوان و پرشور و معتقد به انقلاب اسلامي توسط صدام صورت گرفته، كه اين‌ها اصلاً شايد در هيچ ترازويي قابل‌اندازه‌گيري براي پس دهي رژيم صدام نباشند.

 

اضافه بر آن شهرهاي ما از توپ‌هاي صداميان در امان نيستند و ما مي‌بايست مرزهاي خودمان را از اين نظر هم تأمين بكنيم و اين مجموعه شرايطي كه عرض شد هر اهل منطقي را كه خارج از خط وابستگي شرق و غرب فكر مي‌كند، وادار مي‌كند كه به اقدامات خودش هرچه شتابان‌تر و سريع‌تر ادامه بدهد تا به هدف برسد.

 

س: ميزان عكس‌العمل امريكا و كشورهاي مرتجع منطقه را چطور تحليل مي‌كنيد؟

 

ج: ميزان عكس‌العمل آن‌ها را در رابطه با بيانيه‌ها و رسانه‌هاي در خدمت آن‌ها بايد تحليل كرد. يك‌خطي را رسانه‌هاي امپرياليستي از ابتداي حركت پيروزمندانه نيروهاي انقلاب در جبهه‌هاي جنگ پيگيري مي‌كردند و آن خطي بود كه چند مرحله داشت. درزماني كه صدام قسمتي از سرزمين‌هاي ما را اشغال كرده بود و در آنجا ساكن بود و ما در جنوب مشغول هجوم به نيروهاي بعثي بوديم آن‌ها دادشان و فريادشان بيرون آمده بود كه ايراني‌ها قصد ورود به خاك عراق را دارند درحالي‌كه هنوز شهرهاي ما در دست عراق بود بعدازاينكه عراق مجبور شد از بعضي از مناطق ما عقب‌نشيني بكند خطي را كه دنبال مي‌كردند و مي‌كنند و از ابتداي پيروزي انقلاب با ظروف مختلفه دنبال مي‌كردند با بمب‌گذاري‌هاي متفاوت خطر بنيادگرايي اسلامي كه منطقه را تهديد مي‌كرد و اين خطر كاذبي كه اين‌ها ايجاد كرده بودند بدين منظور بود كه خطر صهيونيسم را به‌صورت حكام مرتجع منطقه در ميان توده‌هاي مسلمان عرب از بين ببرند و ايران را به‌عنوان خطر اصلي كه حاكميت ارتجاع را تهديد مي‌كند معرفي كنند، ما تعبيري كه از بنيادگرايي اسلامي داريم همان تعبيري است كه معمول است و ضدانقلاب به ما لقب داده و آن حركت ارتجاعي است.

 

ما معتقد هستيم بنا به فرموده امام كه اگر مبارزه با آمريكا ارتجاعي است پس ما مرتجع هستيم حالا شرقي‌ها بگويند اين‌ها مرتجع‌اند، غربي‌ها بگونه بنيادگرايند، منافقين خلق نيز چنين رابطه‌هايي را بكار بگيرند همه‌ي اين‌ها اين نام‌گذاري را براي ما ترتيب داده‌اند ما معتقد به اين نام‌گذاري هستيم چراكه ما به يك نوع مراجعت به خدا اعتقادداريم و اين همان چيزي است كه اين‌ها از آن وحشت دارند لذا منافع غرب و شرق و دول مرتجع منطقه در اين موضع يكسان و مشترك است و تمام ارزش‌هاي خودشان را اين‌ها دارند صرف مي‌كنند كه از فعاليت‌هاي بنيادگرايانه جلوگيري بكنند.و خوب خيلي به نفعشان هست.

 

براي كشورهاي مرتجع منطقه بسيار شايسته و منطقي است كه در تحليل‌هاي خودشان كه يك رژيم بر عراق حاكم باشد كه از طريق صدام در اوج ضعف باشد و هر جا و هر وقت بخواهند تجاوز كنند و آن موقع است كه سلاطين به‌عنوان محور اعراب در منطقه مطرح خواهند شد. براي امريكا هم بسيار شايسته و پسنديده است كه رژيمي مثل رژيم صدام محتاج به رژيم‌هاي مرتجع منطقه كه درنهايت افسار آن‌ها در دست آمريكاست بوده باشد.

 

 

يك رژيم معتقد به سوسياليسم مي‌تواند باركش خيلي خوبي براي منافع روس‌ها و منطقه باشد اما همه‌ي اين‌ها اين بازي را باخته‌اند چراكه امروز راهي كه فراروي مردم عراق گشوده شده راهي هست كه همه‌ي اين موانع را درحركت انقلاب اسلامي تجربه كرده و مي‌داند با اين‌ها چگونه بايد رفتار بكند.

 

حكومت صدام بايد با يك تعداد تانك پيش برود. هر جا كه صدام تانك دارد، حكومت دارد 

 

س: نظر شما درباره‌ي چگونگي حكومت آينده‌ي عراق و صدام چيست؟

 

ج: حكومت صدام بايد با يك تعداد تانك پيش برود هر جا كه صدام تانك دارد حكومت دارد ما بايد نيروهاي انقلاب اسلامي را به سمت لانه‌هاي نيروهاي بعثي هدايت كنيم و اگر هم كه نتوانستيم ما بايد اين تانك‌ها را منهدم بكنيم و از بين ببريم، به ميزان انهدام تانك‌ها در هر نقطه به همان ميزان حاكميت صدام متزلزل خواهد شد لذا چنانچه اين تانك‌ها بنا به دعوت امام، اين دعوت را لبيك بگويند خوب فردا در خدمت انقلاب اسلامي عراق به سمت صهيونيست‌ها نشانه خواهند رفت در غير اين صورت اين تانك‌ها بايد مثل پنبه به هوا پرتاب بشوند و به همان ميزان از قدرت حاكميت نظامي صدام كاسته بشود.

 

ولي اين تنها جزئي از اهداف انقلاب اسلامي است چراكه هدف ثاني آن برقراري حكومت موردعلاقه مردم مسلمان عراق مي‌باشد كه همان حكومت اسلامي است و ما تا برقراري آن بايد به مبارزات خودمان ادامه بدهيم.

 

س: با توجه به فرامين امام كه بخصوص در اين مورد فرمودند راه قدس از كربلاست به نظر شما با شكست صدام وضعيت كشور عراق و نحوه‌ي عبور نيروهاي ما براي رسيدن به قدس از كربلا چگونه خواهند بود؟

 

ج: يكي از شرايط خوب رزميدن، داشتن شرايط جغرافيايي مناسب است. امروز ما در نبرد با اسراييل از شرايط جغرافيايي مناسبي برخوردار نيستيم چراكه شايد با يك‌فاصله درياوي – زميني بسيار وسيعي ما بايد از مرزهاي خودمان بگذري بعد متوسل به مرزهاي اسرائيل بشويم و در آنجا به نبرد با اين غده سرطاني امپرياليسم امريكا در منطقه مبارزه بكنيم. ما براي حل اين مشكل جغرافيايي در وهله اول و در ثاني متحد كردن دو ملت قدرتمند و مسلمانان عليه اسرائيل مجبور هستيم كه از بغداد بگذريم و طبيعتاً در سقوط حاكميت صدام و برقراري حاكميت اسلام تانك‌هاي ما و جاده‌هاي شوسه عراق به كمك دو ملت مسلمان ايران و عراق توفاني را در منطقه شكل خواهد داد كه در مقابل اين توفان هيچ قدرت و نوچه قدرتي، توان ماندن و ايستادگي را ندارد.

 

امروز ما در نبرد با اسراييل از شرايط جغرافيايي مناسبي برخوردار نيستيم، ما براي حل اين مشكل جغرافيايي مجبور هستيم كه از بغداد بگذريم.

 

لذا ما به اين دليل مي‌بايست مسئله اصلي خودمان را جنگ با عراق بدانيم تا بتوانيم با به‌كارگيري توان تمامي مردم مسلمان موجود در ايران و عراق ساير دول مرتجع منطقه را اگر قابل هدايت هستند هدايت كنيم اگر غيرقابل هدايت هستند چهره افشاشده آن‌ها را روزبه‌روز با اين وحدت بيشتر افشا كنيم و به آن حكم شرعي و قطعي الهي كه به‌عنوان يك استراتژي در ذهنمان شكل‌گرفته جامعه عمل بپوشانيم و آن آزادي قدس است.

 

س: روحانيت و همچنين ديگر گروه‌هاي سياسي عراق هركدام چه نقشي را ايفا مي‌كنند؟

 

ج: انقلاب اسلامي فقط با روحانيت معنا پيدا مي‌كند. و اين روحانيت است كه امروز در ارتباط با سازمان‌دهي مردم عراق است و قادر است كه هم به دليل صداقت تسلطي كه به مردم دارد و اعتقادي كه مردم به صداقت تاريخي اين جريان پيداكرده‌اند قابل‌اتكا و اطمينان براي هدايت انقلاب اسلامي است لذا وظايف اين برادران مشخص است و شايد الگوي عيني اين وظايف را، انقلاب اسلامي و روحانيت مبارز و هادي انقلاب اسلامي و در رأس آن‌ها امام خميني الگوهاي بسيار مناسبي براي روش كار و چگونگي هدايت انقلاب و چگونگي برخورد با مشكلات بعد از پيروزي بوده باشد.

 

در مورد گروه‌هاي سياسي ديگر، چون گروهي بودن يك سازمان ممكن است بيشتر برايش مطرح باشد نه در رابطه با عراق و كل انقلاب اسلامي و اتصال توده‌اي با مردم نداشته باشد در انقلاب اسلامي مشكل بتواند يك جريان توده‌اي را متشكل بكند و عليه حاكميت كفر سازمان‌دهي و تحريك بكند لذا اين‌ها هم شايد جزئي از جريان كلي انقلاب اسلامي هستند كه تأثير چنداني هم در پيروزي انقلاب، يعني تأثير قابل ارزيابي از ميزان تأثيرگذاري اين‌ها در رابطه با انقلاب اسلامي نمي‌شود تحليل كرد و اندازه‌گيري كرد.

 

س: نظرتان را راجع به اين گفته «بگين» كه گفته در صورت پيشروي به‌سوي قدس، ما نيروهايتان را در نيمه‌راه منهدم مي‌كنيم بفرمائيد؟

 

ج: صحبت‌هاي (مناخيم) بگين دقيقاً در چارچوب سخنان صدام است در ابتداي حمله كه قصد تسخير سه‌روزه خوزستان را داشت ما هم چگونگي تسخير سه‌روزه خوزستان را براي صدام در منطقه تصوير كرديم. بمباران‌هاي هوائي بگين را آن زمان كه تل‌آويو نظامي‌اش را به لرزه درآورديم خواهد فهميد كه آيا بمباران هوائي مي‌تواند بازدارنده مبتني بر اخراج انقلابيون مسلمان باشد يا خير؟

 

آن زمان «بگين» پاسخ خودش را دريافت خواهد كرد. و زمان و انتظار بهترين كلامي است كه من مي‌توانم عرض كنم كه زمان و وضعيت آينده هم قدرت بمباران بگين را مشخص خواهد كرد و هم به ياري پروردگار خيزش ميليوني مردم مسلمان به‌منظور انهدام اسرائيل غاصب و نفي بلدي سياسي نظامي‌اش در منطقه چه قدرت شگرفي را ارائه خواهد داد.

 

س: صدام در مصاحبه اخيرش گفته كه ما باقدرت در مقابل نيروهاي ايران مقاومت مي‌كنيم اين حرفش به نظر شما تا چه حدود قيمت دارد؟

 

ج: تمام صحبت‌هاي و اقدامات صدام معمولاً اقدامات تاكتيكي است يعني از شهر قدرتمندانه و به‌صورت تاكتيكي عقب‌نشيني مي‌كند، قصر شيرين را نيز بدين نحو قهرمانانه عقب‌نشيني مي‌كند و اجساد مزدوران بعث عراق را از ميدان جنگ نيز به‌طور قهرمانانه جمع‌آوري مي‌كند و دفاع صدام هم در چارچوب اين تاكتيك‌ها معنا پيدا مي‌كند زماني كه بصره به تصرف نيروهاي مسلمان درخواهد آمد صدام به‌طور قهرمانانه حتماً در اتاق آهنين خودش در زندان‌هاي بغداد به‌طور قهرمانانه دفاع خواهد كرد.

ان‌شاء الله... 

 

 

 


 

فکه ، منتخب ستارگان آسمانی

منبع: نشريه اميدانقلاب (نشريه دانش آموزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و ارتش بيست ميليوني) ، شماره 38 ، 1361/5/9.


تاریخ و زمان انتشار: جمعه 26 شهریور 1395
تهیه و تنظیم:
منبع : مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس